Uit onderzoek van de Wageningen Universiteit blijkt dat polyfarmacie (het gebruik van 5 of meer medicijnen) een risicofactor kan vormen voor een vitamine D-tekort.
De onderzoekers keken bij 873 thuiswonende Nederlandse ouderen naar hun medicijngebruik en vitamine D-status. In deze groep gebruikte 65% 5 of meer verschillende medicijnen en 22% 10 of meer verschillende medicijnen. Afhankelijk van de drempelwaarde voor een vitamine D-tekort (<50 nmol/l of <75nmol/l), had respectievelijk 49% en 77% van de ouderen een vitamine D-tekort. Onder de 873 ouderen, waren er in totaal 152 mensen die vrijwillig vitamine D gebruikten. Ondanks dit vitamine D gebruik had 17% (<50 nmol/l) en 49% (<75nmol/l) in deze groep nog steeds een vitamine D-tekort. Bij de niet-gebruikers van vitamine D was dit percentage respectievelijk 57% en 83%. Bij ouderen die medicijnen tegen diabetes, bloedklontering, hartfalen, hypertensie, depressie, of 10 of meer medicijnen gebruikten zagen de onderzoekers een groter risico op een vitamine D-tekort.
Polyfarmacie komt veel voor onder ouderen en de mogelijke interacties tussen verschillende medicijnen nemen daardoor toe. Maar het is niet altijd duidelijk wat voor interacties medicijnen precies met elkaar aangaan en wat voor effecten dit op de gezondheid heeft. Uit eerder onderzoek is gebleken dat polyfarmacie wordt geassocieerd met fragiliteit bij ouderen. Fragiliteit wordt hierbij bepaald door te testen op 5 criteria (de Fried-criteria): voeding, energie, mobiliteit, en fysieke kracht en activiteit. Fragiliteit bij ouderen is op zijn beurt weer een voorspeller van lage vitamine D-gehaltes. De Gezondheidsraad raadt iedereen ouder dan 50 jaar aan om dagelijks 10 microgram extra vitamine D te slikken en iedereen ouder dan 70 jaar 20 microgram. Vitamine D is belangrijk voor het behoud van sterke botten en helpt om de risico’s van vallen door houdingsinstabiliteit en spierzwakte te verminderen.
Met deze studie is echter nog geen causaal verband tussen medicijngebruik en de vitamine D-status aangetoond. Verder moet er rekening gehouden worden met verstoring van de onderzoeksresultaten, ook wel confounding genoemd. Medicijnen worden veelal voorgeschreven naar aanleiding van een ziektebeeld. Het zou dus ook mogelijk kunnen zijn dat het vitamine D-tekort niet in relatie staat tot de medicatie, maar het resultaat is van een bepaald ziektebeeld. Desalniettemin, zijn de resultaten interessant te noemen en vragen zij om verder onderzoek naar de relatie tussen gezondheid en polyfarmacie.
Referentie: van Orten-Luiten, A.C., et al., Vitamin D deficiency as adverse drug reaction? A cross-sectional study in Dutch geriatric outpatients. Eur J Clin Pharmacol, 2016.
Bron(nen) : Atrium