Wie lijdt aan glutenintolerantie of coeliakie moet levenslang een 100 % glutenvrij dieet volgen. Al een klein beetje gluten kan klachten veroorzaken, zelfs een verdwaalde broodkruimel. Dus behalve producten met gluten vermijden is het bij een glutenvrij dieet ook belangrijk dat gluten bevattende producten niet in aanraking komen met glutenvrije producten. Ook via pannen, bestek, frituurvet of snijplanken kan een glutenvrije maaltijd besmet raken met gluten.
Wanneer er ‘glutenvrij’ op de verpakking staat is het product geschikt voor een glutenvrij dieet. Meestal staat dan ook het glutenvrije symbool op de verpakking: een doorgestreepte aar. In overleg met de arts of diëtist moet worden bekeken welke producten wel en niet in een glutenvrij dieet passen.
Gezien de grote impact die het volgen van een glutenvrij dieet kan hebben op het dagelijkse leven en het sociaal functioneren, is een professionele begeleiding door een arts en diëtist essentieel om voedingstekorten te voorkomen.
Op de website van de Nederlandse Coeliakie Vereniging NCV vindt u allerlei concrete tips voor een volwaardig dieet zonder gluten voor mensen die om medische reden een glutenvrij dieet moeten volgen. Samen met Wageningen Universiteit wordt momenteel gewerkt aan een zogenaamde een glutenvrije schijf van vijf om coeliakiepatiënten te helpen bij hun voedingskeuze.
Ook op de website van de Vlaamse Coeliakie Vereniging vindt u veel informatie over glutenvrij eten.
Zie ook: Dossier Het glutenvrij dieet
Beter geen glutenvrij dieet als u geen coeliakie hebt
Als niet medisch is aangetoond dat u coeliakie of glutensensitiviteit hebt, wordt een glutenvrij dieet afgeraden. Een glutenvrij dieet zonder medische noodzaak en zonder goede begeleiding, kan de gezondheid schaden.
• Een te lage inname van vezels uit (volkoren) graanproducten heeft een negatief effect op de darmflora en vergroot de kans op constipatie. Een adequate inname van graanvezels zou ook het risico op chronische welvaartsziekten zoals diabetes type 2 verkleinen.
• Alleen maar gluten en dus granen uit uw dieet weglaten, leidt tot een eenzijdig eetpatroon. Hierdoor kan er gebrek aan vitamines (B en E) maar ook aan ijzer optreden, omdat er te weinig wordt nagedacht over vervangers voor het vezelrijke tarwe.
• Veel glutenvrije producten zijn gemaakt van minder volwaardige meelsoorten zoals mais en/of rijstmeel, en bevatten soms extra toevoegingen zoals vet, suiker of zout ter compensatie van de smaak en textuur die ze missen. Glutenvrij producten hebben bovendien vaak lagere hoeveelheden vezels, ijzer en B-vitaminen.
Waarop moet u letten als u toch een glutenvrij dieet wilt volgen?
Wie gluten uit zijn menu schrapt, moet erover waken dat hij de voedingsstoffen die u normaal uit volkoren granen haalt, via andere voedingsmiddelen binnenkrijgt om tekorten te vermijden. Het is daarom heel belangrijk om glutenvrije producten te gebruiken die rijk zijn aan voedingsvezels, ijzer, vitamine B1, foliumzuur en jodium.
• Veel groente en fruit
Eet dagelijks minstens 300 g groente en 250 g fruit.
Die bevatten veel voedingsvezels, vitamines en mineralen. Groene groenten (zoals spinazie en broccoli) en fruit bevatten bijvoorbeeld veel foliumzuur, vitamine E en Calcium.
• Gekookte aardappelen zijn een goede bron van voedingsvezels en vitamine B1.
• MultGold Compleet van Vitalize, samengesteld door therapeuten en gluten vrij
• Peulvruchten zijn rijk aan B-vitamines, voedingsvezel, ijzer en andere mineralen.
• Noten en zaden bevatten voedingsvezels, vitamine E, Calcium
• Granen die bruikbaar zijn in een glutenvrij of glutenarm dieet zijn onder meer amaranth, boekweit, cassave, gierst, glutenvrije haver, maïs ( ook maïzena en polenta), quinoa, sorghum, teff, tapioca.
• Eieren bevatten onder meer foliumzuur en vitamine E.
• Olie, smeer- en bereidingsvetten bevatten vitamine E.
• Melkproducten (inclusief de meeste kazen en yoghurt): bevatten onder meer foliumzuur en Calcium.
• (Ongepelde) rijst bevat voedingsvezels en vitamine B1.
• Biergist bevat vitamine B1.
• Vlees bevat onder meer ijzer, vitamine B1 en foliumzuur.
• Havermout, havervlokken: voedingsvezels vitamine B1
• Gebruik bij het zelf bakken van glutenvrij brood glutenvrij bakkerszout (daarin zit extra veel jodium) en anders jozozout.
• Eet voldoende vis en zeevruchten, omdat alles uit de zee veel jodium bevat.
• Indien u naast een glutenvrij dieet ook een lactosebeperkt of lactosevrij dieet volgt, moet u extra aandacht besteden dat u voldoende calcium binnenkrijgt. Dit kan bijvoorbeeld door :
– sojamelk te kiezen waaraan calcium is toegevoegd;
– het eten van verschillende soorten groente (bijvoorbeeld) boerenkool, broccoli, sperziebonen) en noten;
– een calciumsupplement kan nodig zijn ingeval van osteoporose.
• Als u écht glutenvrij door het leven wilt/moet gaan, mag u geen bier drinken… De meeste bieren bevatten namelijk gluten.
Bron(nen) : Gezondheid.be